Advocaat van onvermogen staat u bij

Wie nog nooit van een advocaat van onvermogen heeft gehoord, is mogelijk beter bekend met de benaming van ‘pro Deo advocaat’ of heeft misschien artikel 18 van de Nederlandse grondwet niet helemaal goed gelezen. Hierin staat namelijk het volgende: “ 1 – Iedereen kan zich in rechte en in administratief beroep doen bijstaan. 2 – De wet stelt regels omtrent het verlenen van rechtsbijstand aan minder draagkrachtigen.” Dit is misschien wat ingewikkelde en officiële taal, maar het komt hierop neer: dat in Nederland rechtsbijstand voor elke burger een grondwettelijk bepaald recht is. Helaas is niet iedereen in staat om zich deze juridische hulp te veroorloven. Voor degenen met beperkte financiële middelen regelt de staat een zogeheten advocaat van onvermogen. Dit is een officieel erkend beroepsadvocaat die minder vermogende Nederlanders gelijke kansen garandeert in de rechtszaal. U betaalt wel een eigen bijdrage, dus een advocaat van onvermogen is niet geheel gratis, hoewel hij soms wel zo wordt aangeprezen. Na deze eigen bijdrage bent u echter geen verdere kosten kwijt aan de juridische hulp, terwijl het inhuren van een professioneel jurist normaal gesproken klauwen vol geld kost. Voor mensen met een beperkt budget en een ontmoeting met de rechter in het verschiet is een advocaat van onvermogen dus zeker een uitkomst. Mocht u geïnteresseerd zijn in het inhuren van een advocaat van onvermogen, dan kunt u bij verschillende instanties terecht. Meestal kunt u bij uw vertrouwde of plaatselijke juridische instelling terecht met vragen over en verzoeken voor een advocaat van onvermogen. U geeft aan waar u juridische hulp bij nodig heeft en wat uw inkomen en vermogen is, dit omdat deze factoren bepalend zijn voor uw recht op een advocaat van onvermogen. Vervolgens zal er met u contact worden opgenomen en zal u nader worden geïnformeerd over de gang van zaken.

Advocaat van onvermogen en vooroordelen

Om het nut van een advocaat van onvermogen te begrijpen dienen een aantal misverstanden over de directe relatie van rechtszaken met criminaliteit uit de weg te worden geruimd. Het is gemakkelijk, en overigens veel te kort door de bocht, om te stellen dat laagopgeleide mensen met een beperkt inkomen vaker in contact komen met de rechterlijke macht als gevolg van crimineel gedrag. Waarom zouden zulke figuren een advocaat nodig hebben, laat staan een met belastinggeld gesubsidieerde advocaat van onvermogen? Is het niet de taak van zo’n raadsman te zorgen dat de cliënten worden vrijgesproken en zo hun straf mislopen? Deze redenering is gebaseerd op hardnekkige stereotypen en gaat op verschillende punten de mist in.

• Allereerst: niet elke rechtszaak heeft te maken met strafrecht of criminaliteit;
• Ten tweede: in Nederland gaat het een advocaat niet om rechtszaken winnen, maar om het zo correct mogelijk volgen van de regels in het wetboek;
• Ten derde: elke advocaat, dus ook een advocaat van onvermogen, wordt ingehuurd om de belangen van de cliënt te behartigen;
• Tenslotte: een advocaat van onvermogen vertegenwoordigt zo het juridische spectrum van het sociaal vangnet dat we in Nederland hebben.

Het merendeel van de rechtszaken heeft betrekking op juridische disciplines als familierecht, arbeidsrecht of civiel recht. In deze gevallen gaat het om persoonlijke problemen of misverstanden waar de cliënt en de andere betrokken partijen niet zelfstandig een oplossing voor kunnen vinden. Dan is het van groot belang, zeker voor minder vermogende partijen, dat een vakkundig raadsman ze bijstaat in de rechtszaal om hun rechten en belangen te verdedigen. Dit is voornamelijk de functie van een advocaat van onvermogen. Mocht er nu toch sprake zijn van een criminele misstap door de cliënt, dan is het absoluut niet de verantwoordelijkheid van de advocaat van onvermogen om te pleiten voor strafvermindering of zelfs de cliënt volledig voor bestraffing te behoeden. Elke Nederlandse advocaat dient zich te houden aan de regels en wetgeving zoals die zijn genoteerd in het wetboek. Hier kan in zekere mate creatie mee worden omgesprongen, maar een te hoge mate van soepele interpretatie zal de rechter niet kunnen waarderen, wat het pleidooi, hoe vakkundig ook, ineffectief zal maken. Een advocaat van onvermogen heeft daarentegen de functie, zoals elk van zijn juridische vakgenoten, de cliënt een zo correct en rechtvaardig proces te garanderen.

Voor wie is ‘ie?

Ook mensen zonder hoog inkomen zijn dankzij de advocaat van onvermogen verzekerd van een eerlijke rechtsgang. Maar hoe wordt precies bepaald of de cliënt tot de doelgroep van minder vermogende burgers behoort? Bij het bepalen of een cliënt recht heeft op een advocaat van onvermogen wordt er gekeken naar het inkomen en vermogen van de rechtzoekende. Het jaarinkomen van de cliënt moet onder de €24.600 blijven. Alleen onder die voorwaarde wordt de rechtzoekende als onvermogend geaccepteerd. Wanneer er sprake is van een partner door ofwel huwelijk, ofwel een samenlevingscontract, ofwel een gezamenlijk gevoerd huishouden, dan ligt de inkomensgrens zo’n 10.000 euro op jaarbasis hoger. Behalve het inkomen wordt er ook gekeken naar de inhoud en ernst van een zaak. Omdat dit van verschrikkelijk veel factoren kan afhangen, worden er per juridisch discipline specifieke normen gehanteerd om te bepalen of de cliënt recht heeft op gefinancierde rechtshulp. Twijfelt u of u aan alle eisen voldoet, vraag dan vrijblijvend een offerte en verdere informatie aan bij het Juridisch Loket of bij uw lokale juridische instelling. Ook op internet zijn gemakkelijke aanvraagformulieren te vinden van instanties die pro Deo advocaten ter beschikking stellen. Met inzicht in uw rechten en plichten blijken er soms handige oplossingen voor u binnen handbereik te liggen.